Συντάξεις: Ολοκληρωμένες οδηγίες για τις αυξήσεις του έτους 2024
Κοινοποίησε το
Συντάξεις: Ολοκληρωμένες οδηγίες για τις αυξήσεις του έτους 2024
Οδηγίες για την εφαρμογή του παράγοντα αύξησης κύριων συντάξεων σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 14 του νόμου 4387/2016 από την 1η Ιανουαρίου 2024, δημοσιεύτηκαν από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Η σχετική εγκύκλιος αναφέρει ειδικότερα:
Σας γνωστοποιούμε ότι έχει εκδοθεί η κοινή υπουργική απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, σχετικά με τον προσδιορισμό του συντελεστή αύξησης για τις κύριες συντάξεις και άλλες παροχές που ρυθμίζονται από τις σχετικές διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν. 4387/2016 (Α’ 85). Παρέχονται ακόμη διευκρινίσεις σχετικά με το θέμα.
Οι οδηγίες για την εφαρμογή του συντελεστή αύξησης των κύριων συντάξεων σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 14 του νόμου 4387/2016, που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2024, έχει εκδοθεί από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Η εγκύκλιος περιγράφει:
- Το συνολικό ποσό της σύνταξης θα αυξάνεται ετησίως από την 1.1.2023, με βάση έναν συντελεστή που προκύπτει από τον μέσο όρο του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του ποσοστού μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους, όπως ορίζεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016.
- Οι ρυθμίσεις των άρθρων 4-20 του νόμου 4387/2016, που αφορούν τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.), εφαρμόζονται στους ασφαλισμένους των φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών που εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α., σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 27 του ίδιου νόμου.
- Οι ήδη καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις που δεν αφορούν τον πρώην Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α.) και το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (Ν.Α.Τ.), θα αναπροσαρμοστούν μηχανογραφικά βάσει του άρθρου 33 του νόμου 4387/2016.
- Η απόφαση για τον καθορισμό του συντελεστή αύξησης των συντάξεων που θα εκδίδεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, βασίζεται στα στοιχεία της Εισηγητικής Έκθεσης του κρατικού προϋπολογισμού, όπως ορίζεται στο άρθρο 18 του ν. 4997/2022.
Βάσει των παραπάνω νομοθετικών ρυθμίσεων, ορίζεται ότι ο συντελεστής αύξησης των κύριων συντάξεων, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 14 του νόμου 4387/2016, ορίζεται σε 1,03 για το έτος 2024.
Συντάξεις: Ολοκληρωμένες οδηγίες για τις αυξήσεις του έτους 2024
Αναλυτικά, τα μεγέθη που επηρεάζονται από τον παραπάνω συντελεστή για την αύξηση των συντάξεων είναι τα εξής:
- Αύξηση ήδη καταβαλλομένων συντάξεων από τον e-ΕΦΚΑ μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023.
- Νομοθετικό πλαίσιο: Η παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016 ορίζει τον τρόπο αύξησης των συντάξεων βάσει του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή.
- Επιπρόσθετα, η παρ. 1 του άρθρου 27 του ίδιου νόμου αναφέρει ότι οι ρυθμίσεις των άρθρων 4 – 20 εφαρμόζονται και στους ασφαλισμένους των φορέων του Ε.Φ.Κ.Α.
- Σύμφωνα με το εδάφιο α’ της παρ. 1 του άρθρου 33 του ν.4387/2016, οι ήδη καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις αναπροσαρμόζονται με μηχανογραφικές διαδικασίες βάσει του άρθρου 14 και άλλων σχετικών άρθρων του νόμου.
Οι αναπροσαρμογές αυτές θα γίνουν σύμφωνα με τον ορισμένο συντελεστή αύξησης 1,03 και θα εφαρμοστούν στις συντάξεις που καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ.
Βάσει των προαναφερθέντων νομοθετικών διατάξεων, ο συντελεστής αύξησης της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016 ορίζεται σε 1,03 για το έτος 2024. Αυτός ο συντελεστής επηρεάζει τις εξής κατηγορίες συντάξεων:
- Είδος Σύνταξης: Κάθε είδους κύρια σύνταξη από τον e-ΕΦΚΑ, συμπεριλαμβανομένων συντάξεων λόγω γήρατος, αναπηρίας, θανάτου και άλλων.
- Προέλευση Σύνταξης: Οι κύριες συντάξεις από τον e-ΕΦΚΑ, ανεξαρτήτως του φορέα, τομέα, κλάδου, ή λογαριασμού που απονεμήθηκαν, περιλαμβάνοντας συντάξεις από το Δημόσιο, τον πρώην ΟΓΑ, και το πρώην ΝΑΤ.
- Ημερομηνία Έναρξης Καταβολής: Οι συντάξεις που καταβάλλονται μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2023.
Αναλυτικά:
3.1. Οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2023 που έχουν επανυπολογιστεί με βάση τα άρθρα 14 και 33 του ν.4387/2016.
3.2. Οι συντάξεις που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 και δεν έχουν ολοκληρωθεί οι επανυπολογισμοί τους.
3.3. Οι συντάξεις του πρώην ΟΓΑ και του ΝΑΤ που δεν υπόκεινται σε επανυπολογισμό.
3.4. Οι συντάξεις που άρχισαν να καταβάλλονται από την 13η Μαΐου 2016 και έπειτα, υπολογιζόμενες με βάση το ν.4387/2016, με έναρξη καταβολής έως και την 31.12.2023.
Οι αυξήσεις αυτές θα εφαρμοστούν στις συντάξεις που καταβάλλονται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023, με τον ορισμένο συντελεστή αύξησης 1,03. Συγκεκριμένα, οι αυξήσεις θα ισχύουν για τις συντάξεις που θα απονεμηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2024, αλλά η ημερομηνία έναρξης καταβολής τους ανατρέχει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023. Η ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τον καθορισμό της έναρξης καταβολής της σύνταξης.
Βάσει των παραπάνω διατάξεων, η εθνική σύνταξη για νέες απονομές από την 1η Ιανουαρίου 2024 υπόκειται σε αύξηση.
Συντάξεις: Ολοκληρωμένες οδηγίες για τις αυξήσεις του έτους 2024
Νομοθετικό Πλαίσιο:
- Βάσει της παρ. 6 του άρθρου 7 του ν.4387/2016, η εθνική σύνταξη καταβάλλεται ολόκληρη εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης και αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 14 του ίδιου νόμου.
Εφαρμογή:
- Με την εφαρμογή του συντελεστή αύξησης, η εθνική σύνταξη που μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023 ανερχόταν σε 413,76 ευρώ, αυξάνεται από την 1η Ιανουαρίου 2024 σε 426,17 ευρώ.
- Οι συντάξεις κάθε είδους (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου) που θα απονεμηθούν με έναρξη καταβολής από την 1η Ιανουαρίου 2024 και εντεύθεν, θα υπολογίζονται με βάση το προαναφερθέν αυξημένο ποσό της εθνικής σύνταξης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν.4387/2016.
- Αναλογικά, ποσά που συνδέονται με το ισχύον ποσό της εθνικής σύνταξης (π.χ. ανώτατο όριο σύνταξης) θα αναπροσαρμόζονται ανάλογα με την αύξηση.
Για την ανταποδοτική σύνταξη νέων απονομών από την 1η Ιανουαρίου 2024, ορίζονται οι εξής ρυθμίσεις:
Νομοθετικό Πλαίσιο:
- Σύμφωνα με το εδάφιο α’ της παρ. 4 του άρθρου 8 του ν.4387/2016, η αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών για τις συντάξεις μέχρι και το έτος 2024 γίνεται βάσει της μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή, όπως αυτός καταγράφεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.).
Εφαρμογή:
- Οι συντάξιμες αποδοχές για συντάξεις κάθε είδους (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου) με έναρξη καταβολής από την 1η Ιανουαρίου 2024, θα αναπροσαρμόζονται όχι με βάση τον συντελεστή της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016, αλλά με βάση την μεταβολή του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ.
- Οι αντίστοιχοι πίνακες αναπροσαρμογής των συντάξιμων αποδοχών, βάσει της μεταβολής του δείκτη της ΕΛ.ΣΤΑΤ., θα αποστέλλονται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ, αμέσως μόλις τα στοιχεία αυτά γίνουν διαθέσιμα.
Συνοψίζοντας, οι ανταποδοτικές συντάξεις νέων απονομών από την 1η Ιανουαρίου 2024 θα υπολογίζονται βάσει της μεταβολής του μέσου ετήσιου δείκτη τιμών καταναλωτή, όπως καταγράφεται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ., αντί του συντελεστή αύξησης του άρθρου 14 του ν.4387/2016.
Συντάξεις: Ολοκληρωμένες οδηγίες για τις αυξήσεις του έτους 2024
Βάσει των παραπάνω διατάξεων, το ανώτατο όριο κύριας και επικουρικής σύνταξης υπόκειται σε αναπροσαρμογή λόγω της αύξησης της εθνικής σύνταξης:
Νομοθετικό Πλαίσιο:
- Σύμφωνα με το άρθρο 120 του ν. 4623/2019, το ανώτατο όριο της κάθε κύριας σύνταξης που χορηγείται από τον ΕΦΚΑ είναι το δωδεκαπλάσιο της εθνικής σύνταξης για 20 έτη ασφάλισης, ενώ το ανώτατο όριο της επικουρικής σύνταξης είναι τα έξι εικοστά του ανώτατου ορίου για τις κύριες συντάξεις.
Εφαρμογή:
- Με την αύξηση της εθνικής σύνταξης σε 426,17 € από την 1η Ιανουαρίου 2024, το ανώτατο όριο για τις κύριες συντάξεις αυξάνεται από 4.965,12 € (έως 31.12.2023) σε 5.114,04 €.
- Το ανώτατο όριο για τις επικουρικές συντάξεις αυξάνεται από 1.489,54 € (έως 31.12.2023) σε 1.534,21 € από την 1η Ιανουαρίου 2024.
- Αυτές οι αυξήσεις θα εφαρμοστούν αυτόματα στις κύριες και επικουρικές συντάξεις που χορηγούνται από τον e-ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τα στοιχεία που θα παραληφθούν από την ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Συνεπώς, τόσο οι ήδη καταβαλλόμενες όσο και οι νέες συντάξεις που θα απονεμηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2024 και εντεύθεν θα υπόκεινται σε αυτές τις αναπροσαρμογές.
Βάσει των παραπάνω νομοθετικών διατάξεων, το κατώτατο όριο της σύνταξης λόγω θανάτου και της σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου υπόκειται σε αναπροσαρμογή:
Κατώτατο Όριο Σύνταξης Λόγω Θανάτου:
- Βάσει του άρθρου 33 του ν. 5006/2022 και της παρ. 4 του άρθρου 12 του ν.4387/2016, το συνολικό ποσό της σύνταξης λόγω θανάτου δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού της εθνικής σύνταξης για 20 έτη ασφάλισης. Αν ο χρόνος ασφάλισης του θανόντος είναι μικρότερος των 20 ετών, το ποσό μειώνεται κατά 1,25% για κάθε έτος που υπολείπεται, μέχρι τα 15 έτη ασφάλισης. Για χρόνο ασφάλισης μικρότερο των 15 ετών, το ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των 360 ευρώ.
Κατώτατο Όριο Σύνταξης Λόγω Εργατικού Ατυχήματος ή Επαγγελματικής Νόσου:
- Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 31 του ν.4387/2016, το ποσό της σύνταξης για αναπηρία λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας δεν μπορεί να υπολείπεται του διπλάσιου ποσού της εθνικής σύνταξης για 20 έτη ασφάλισης.
Με την αύξηση του ποσού της εθνικής σύνταξης σε 426,17 ευρώ, τα κατώτατα όρια αυτών των συντάξεων αναπροσαρμόζονται αναλόγως. Ειδικότερα, το κατώτατο όριο για τις συντάξεις λόγω θανάτου και λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου αυξάνεται σύμφωνα με τα νέα ποσά της εθνικής σύνταξης και των προαναφερθέντων ποσοστών αναπροσαρμογής.
Η αύξηση της εθνικής σύνταξης σε 426,17 € από την 1η Ιανουαρίου 2024 οδηγεί σε αναπροσαρμογή των κατώτατων ορίων των συντάξεων λόγω θανάτου και λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου:
Συντάξεις: Ολοκληρωμένες οδηγίες για τις αυξήσεις του έτους 2024
Κατώτατο Όριο Σύνταξης Λόγω Εργατικού Ατυχήματος ή Επαγγελματικής Νόσου:
- Το κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου αυξάνεται από τα 827,52 € (έως 31.12.2023) στα 852,34 € από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Κατώτατο Όριο Σύνταξης Λόγω Θανάτου:
-
Με βάση την αύξηση της εθνικής σύνταξης και τον συντελεστή της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016, το κατώτατο όριο σύνταξης λόγω θανάτου αυξάνεται από την 1η Ιανουαρίου 2024 ως εξής:
- Για 20 και άνω έτη ασφάλισης: από 413,76 € σε 426,17 €
- Για 19 έτη ασφάλισης: από 408,58 € σε 420,84 €
- Για 18 έτη ασφάλισης: από 403,41 € σε 415,51 €
- Για 17 έτη ασφάλισης: από 398,24 € σε 410,19 €
- Για 16 έτη ασφάλισης: από 393,07 € σε 404,86 €
- Για 15 έτη και λιγότερα: από 387,90 € σε 399,54 €
Οι αναπροσαρμογές αυτές θα εφαρμοστούν αυτόματα στις συντάξεις λόγω θανάτου και εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου που θα απονεμηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2024 και εντεύθεν. Επιπλέον, για συντάξεις που λαμβάνουν διαφορά κατώτατου ορίου, η αύξηση από την 1η Ιανουαρίου 2024 υπολογίζεται πρώτα στο πραγματικό ποσό της σύνταξης, και η νέα διαφορά κατώτατου ορίου υπολογίζεται με βάση το ανωτέρω αυξημένο κατώτατο όριο.