Σοκ! Εξαήμερη εργασία από 1η Ιουλίου: Τι σημαίνει αυτό για εσάς
Κοινοποίησε το
Σοκ! Εξαήμερη εργασία από 1η Ιουλίου: Τι σημαίνει αυτό για εσάς
Από την 1η Ιουλίου, χιλιάδες εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα της Ελλάδας θα ξεκινήσουν να εργάζονται 6 ημέρες την εβδομάδα. Το νέο αυτό μέτρο, όπως καταγγέλλουν εκπρόσωποι των εργαζομένων, εφαρμόζεται ήδη παράνομα εδώ και 8 μήνες σε πολλές περιπτώσεις χωρίς επιπλέον αμοιβή, λόγω της μη λειτουργίας του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ για την υποβολή σχετικών δηλώσεων εργοδοσίας.
Ο Γραμματέας Τύπου της Γ.Σ.Ε.Ε. Δημήτρης Καραγεωργόπουλος δήλωσε ότι το Υπουργείο Εργασίας δεν έχει ακόμη εκδώσει διευκρινιστική εγκύκλιο σχετικά με την αμοιβή για την εξαήμερη εργασία, ενώ παραμένει ασαφής ο όρος «κατ’ εξαίρεση απασχόληση». Ο δικηγόρος εργατολόγος Γιάννης Καρούζος επισημαίνει την αντίθεση με την ευρωπαϊκή τάση για 4ήμερη εργασία, αναρωτώμενος γιατί η Ελλάδα επιλέγει την εξαήμερη.
Η εφαρμογή της εξαήμερης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα
Η νέα δυνατότητα για εξαήμερη εργασία σε επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας ή εκείνες που ήδη λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο για 5 ή 6 ημέρες την εβδομάδα, έχει τεθεί σε εφαρμογή μέσα από εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας. Η ρύθμιση προβλέπεται από τα άρθρα 25 και 26 του Νόμου 5053/2023 και σκοπό έχει την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας και την αύξηση των εισοδημάτων των εργαζομένων.
Σύμφωνα με τη ρύθμιση, το ημερομίσθιο για την 6η ημέρα εργασίας προσαυξάνεται κατά 40%. Εάν η 6η ημέρα συμπίπτει με Κυριακή ή αργία, η προσαύξηση ανέρχεται στο 115% του ημερομισθίου. Επιπλέον, μπορεί να προστεθεί και 25% επιπρόσθετη προσαύξηση για τη νυχτερινή εργασία.
Η εφαρμογή της εξαήμερης εργασίας απευθύνεται ειδικά:
- Σε επιχειρήσεις με φύση συνεχούς λειτουργίας, οι οποίες λειτουργούν 24 ώρες την ημέρα, επί 5 ή 6 ημέρες την εβδομάδα, μέσω εναλλασσόμενων βαρδιών και
- Σε επιχειρήσεις που δεν είναι συνεχούς λειτουργίας αλλά λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο λόγω αυξημένου φόρτου εργασίας, με υποχρέωση σχετικής δήλωσης στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ.
Η εξαήμερη εργασία περιορίζεται σε 8 ώρες την ημέρα και προβλέπει την τήρηση όλων των νόμιμων ορίων προστασίας των εργαζομένων, όπως η 11ωρη υποχρεωτική ημερήσια ανάπαυση και η 24ωρη εβδομαδιαία ανάπαυση. Η εξαήμερη εργασία αποτελεί μέτρο για την κάλυψη ειδικών αναγκών, προσφέροντας επιπλέον αμοιβή για την έκτη ημέρα εργασίας.
Ο κ. Καρούζος εκφράζει ανησυχίες για την εξαήμερη απασχόληση στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι αυτή δεν είναι συμβατή με τις ευρωπαϊκές κοινωνικές προσδοκίες για εξισορρόπηση εργασιακού και ιδιωτικού βίου. Αναρωτιέται πότε η Ελλάδα θα εξετάσει την εφαρμογή της 4ήμερης εργασίας, η οποία ενθαρρύνεται από πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ενώ επισημαίνει ότι τα ζητήματα έλλειψης δεξιοτήτων δεν λύνονται μόνο με την παράταση του ωραρίου αλλά μέσω της βελτίωσης της εκπαίδευσης, κατάρτισης και αμοιβής των εργαζομένων.
Σοκ! Εξαήμερη εργασία από 1η Ιουλίου: Τι σημαίνει αυτό για εσάς
Καραγεωργόπουλος: Η Ελλάδα πρωτοπορεί
«Η Ελλάδα παραμένει πρωτοπόρα στην νομοθετική δημιουργία, όπως δείχνει το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, επιτρέποντας στη νέα Υπουργό τον απαραίτητο χρόνο για ενημέρωση γύρω από τα σημαντικά ζητήματα που ενισχύουν την επιχειρηματικότητα μέσω της εργατικής νομοθεσίας. Με την έκδοση μιας Υπερ-Εγκυκλίου και μιας απλής ανακοίνωσης, συγχωνεύονται περισσότερες από τέσσερις Υπουργικές Αποφάσεις, εν μέρει σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και με την προσθήκη γνωμοδότησης από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων, λόγω της εκτενούς επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων. Το Υπουργείο ακόμα προσφέρει διευκρινίσεις σε ερωτήματα των υπηρεσιών του, ενώ παραμένουν ασαφή τα δεδομένα για τις καταγγελίες στην Επιθεώρηση Εργασίας ή τα ευρήματα από αυτήν μετά την τροποποίηση των ευθυνών από τον κ. Χατζηδάκη.
Η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου έχει υπογράψει την Υπερ-Εγκύκλιο για την ψηφιακή κάρτα, μια εγκύκλιο που θυμίζει περισσότερο ένα ακατάστατο σύνολο, από Σωκράτη, παρέχοντας έτσι στους εργοδότες μεγαλύτερη ευελιξία για να παρακάμψουν τις υποχρεώσεις τους. Ταυτόχρονα, αυτή η πρακτική υποκαθιστά την ανάγκη για Υπουργικές Αποφάσεις που είναι πλήρως συμβατές με τη νομοθεσία, έχοντας θεσπιστεί από το 2011.
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας αποτελεί ένα κρίσιμο μέσο για τον έλεγχο των ωρών εργασίας, ωστόσο, δεν αρκεί για την καταπολέμηση της εργοδοτικής αυθαιρεσίας και της παραβατικότητας. Απαιτείται η διασύνδεση των πληροφορικών συστημάτων του ΕΡΓΑΝΗ, του ΕΦΚΑ, της Επιθεώρησης Εργασίας και της ΔΥΠΑ, για την αυτοματοποιημένη διασταύρωση των δεδουλευμένων ωρών, των αποδοχών και των συναφών ασφαλιστικών δηλώσεων, όπως επίσης και η εντατικοποίηση των ελέγχων για την επίτευξη διαφάνειας και αποτελεσματικότητας, απαιτούμενα από το νόμο από το 2011.
Όπως είναι ευρέως γνωστό από τις καθημερινές εμπειρίες και τον αγώνα μας στα συνδικάτα, η ανάγκη για εντατικοποίηση των ελέγχων είναι επιτακτική. Διευθυντές και προϊστάμενοι, κατέχοντας τα QR codes των ψηφιακών καρτών εργασίας, προχωρούν στην καταγραφή της άφιξης και της αναχώρησης των εργαζομένων. Κατά τους ελέγχους, οι υπεύθυνοι βιάζονται να χτυπήσουν τις κάρτες εργασίας στην “έξοδο” για όλους τους εργαζόμενους που εργάζονται πέραν του καθορισμένου ωραρίου. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στο σύστημα της ψηφιακής κάρτας έχουν την επιλογή να μην καταχωρούν εκ των προτέρων τις αλλαγές στο ωράριο ή τις τροποποιήσεις στην οργάνωση του χρόνου εργασίας. Σε περίπτωση ελέγχου, ένας εργοδότης μπορεί να αναφέρει τυχόν υπερβάσεις μόνο για την ημέρα του ελέγχου. Όλες οι άλλες υπερβάσεις παραμένουν “αόρατες”. Αυτή η “ευελιξία” υπονομεύει την αποτελεσματικότητα του ελέγχου και ενθαρρύνει την ανεξέλεγκτη επιχειρηματική δράση, καθώς οι παραβάσεις που ανιχνεύονται μπορούν να “διορθωθούν” με δηλώσεις που γίνονται αναδρομικά. Εξ ου και η ανάγκη για την προηγούμενη γνώμη της Αρχής Προστασίας Δεδομένων πριν την έκδοση των απαραίτητων Υπουργικών Αποφάσεων για τη ρύθμιση της ψηφιακής κάρτας εργασίας.
Στην πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργείου Εργασίας, η οποία συνοδεύει την έκδοση της Εγκυκλίου για την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας από την 1η Ιουλίου 2024 σε λιανεμπόριο και βιομηχανία, επιχειρείται να ρυθμιστεί το ζήτημα της εξαήμερης εργασίας. Η εξαήμερη εργασία, παρά το γεγονός ότι εφαρμόζεται εδώ και περίπου 8 μήνες, πολλές φορές υλοποιείται παράνομα και χωρίς επιπλέον αμοιβή, λόγω της μη λειτουργίας του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ για την καταχώρηση των αντίστοιχων δηλώσεων των εργοδοτών. Παράλληλα, το Υπουργείο δεν έχει ακόμα εκδώσει διευκρινιστική εγκύκλιο σχετικά με την αμοιβή της εξαήμερης εργασίας και δεν έχει προσδιορίσει τι ακριβώς συνιστά «κατ’ εξαίρεση απασχόληση».
Η ίδια ανακοίνωση, αν και διαβεβαιώνει ότι οι νέες διατάξεις δεν καταργούν το θεσμοθετημένο πενθήμερο σύστημα εργασίας των επιχειρήσεων, στην πραγματικότητα ενισχύει τη νομιμοποίηση της εξαήμερης εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό γίνεται με τρόπο που δεν παρέχει νομική δέσμευση ή ισχύ, αφήνοντας ανοιχτά ζητήματα όπως το τι ακριβώς σημαίνει «εξαιρετική συνθήκη» και «έκτακτη ανάγκη», καθώς και ποια διαδικασία, υπηρεσία ή ελεγκτικός μηχανισμός θα αποφασίζει και θα ελέγχει αν η εφαρμογή του μέτρου γίνεται με καταχρηστικό και παράνομο τρόπο.
Σοκ! Εξαήμερη εργασία από 1η Ιουλίου: Τι σημαίνει αυτό για εσάς
Οι εργοδότες επιχειρήσεων που δεν λειτουργούν συνεχώς, αλλά μπορούν να λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο, από Δευτέρα έως Σάββατο, με εναλλασσόμενες βάρδιες και εφαρμόζουν πενθήμερο ωράριο εργασίας, έχουν τη δυνατότητα να καταφύγουν στην χρήση της έκτης εργάσιμης ημέρας κατά τις εξαιρετικές περιπτώσεις αυξημένου φόρτου εργασίας,
προκειμένου:
- Να έχουν καταγράψει στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ την ανήκη στη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων.
- Να υποβάλλουν προκαταρκτική δήλωση στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ κάθε φορά που επιθυμούν τη χρήση της έκτης ημέρας, πριν από την έναρξη της βάρδιας των εργαζομένων, αναφέροντας ότι η επιχείρηση ή η εκμετάλλευση βιώνει ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας για μια συγκεκριμένη περίοδο. Το εν λόγω αιτιολογημένο φαινόμενο αυξημένου φόρτου εργασίας υπόκειται σε έλεγχο από την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας.
- Η εργασία των εργαζομένων κατά την πρόσθετη ημέρα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις οκτώ ώρες και δεν επιτρέπεται η υπερεργασία ή η υπερωριακή απασχόληση κατά την ημέρα αυτή.